ASSALAMUALAIKUM
gimna cara sholatnya muallaf yang belum sanggup mmbaca Al-Fatihah di salam sholat skalian redaksinya
JAWABAN:
[Kakang Ishadi Al-Asyi]
Wa 'Alaikumus Salam
Pada dasarnya membaca surat Al-fatihah(termasuk basmalah) didalam shalat hukumnya Wajib, karna surat Al-Fatihan termasuk salah satu dari rukun² shalat, karna Nabi ﷺ bersabda:
"لَا صَلَاة لمن لم يقْرَأ بِفَاتِحَة الْكتاب"
"Belum dianggap shalat bagi orang yang tidak membaca Fatihah kitab".
Dan Wajib bagi orang yang baru masuk islam(muallaf) untuk mempelajarinya agar ia dapat mengamalkannya dalam shalat.
Namun bila ia tidak bisa membacanya karna tidak mendapati seseorang yang bisa mengajarkannya Al-Fatihah, atau kesempatan waktu yang terlalu sempit, maka sebagai gantinya adalah dzikir berupa tahmid, tahlil dan takbir, yaitu membaca:
[سُبْحَانَ الله وَالْحَمْد لله وَلَا إِلَه إِلَّا الله وَالله أكبر وَلَا حول وَلَا قُوَّة إِلَّا بِاللَّه الْعلي الْعَظِيم]
Karna ada hadits:
["Seorang laki² datang kepada Nabi ﷺ, dan ia berkata: saya tidak bisa membaca sedikitpun dari ayat² Al-Qur'an maka ajarkanlah saya sesuatu yang dapat mencukupinya, Nabi ﷺ, bersabda: "Bacakanlah; Subhanallah, walhamdulillah, wa laailaha illallah, wallahu akbar, wa laa haula wa laa quwwata illa billahil 'aliyyil 'aziim"].
Kemudian jika ia tidak bisa membaca dzikir yang sudah tertara diatas dan tidak mampu membaca ayat² yang lain sebagai gantinya Fatihah, maka ia berdiri saja kadar lamanya bacaan surat Al-Fatihah tanpa membaca sesuatupun, Akan tetapi Selepas itu ia berkewajiban mempelajari Al-Fatihah.
Ini berlaku pula untuk bacaan tasyahud akhir.
Ibnu Rif'ah berkata: juga berlaku pada bacaan tasyahud awwal dan qunut.
Hadist Ke 226:
عن عبد اللّٰه بن أبي أوفى رضي اللّٰه عنه قال : جاء رجل إلى النبيّ ﷺ فقال : إني لا أستطيع أن آخُذ من القرآن شيئا فعلمني ما يجزئني منه فقال : « قل سبحان اللّٰهِ والحمد للّٰه ولا إلٓه إلّا اللّٰهِ واللّٰهُ أكبرُ ولا حول ولا قوّة إلّا باللّٰه العليِّ العظيم »، الحديث. رواه أحمد وأبو داود والنّسائي، وصححه ابن حبّان والدارقطني والحاكم.
Diriwayatkan dari Abdullah bin Aufa RA, Beliau Berkata: Telah datang seorang laki² kehadapan Nabi ﷺ dia Berkata: "Sesungguhnya diriku tidaklah mampu untuk menghafal satu ayatpun dari al-Qur'an, maka ajarilah diriku sesuatu yang dapat mencukupkan untuk diriku sebagai pengganti dari al-Qur'an." Maka Nabi ﷺ Menjawab: "Bacalah Subhaanallah walhamdulillah walaa ilaaha illallah wallahu akbar walaa haula walaa quwwata illa billahil 'aliyyil 'azim". Al Hadist. (HR Ahmad, Abu Dawud, An Nasai, dan telah disahihkan oleh Ibn Hibban, Ad Daruqutni, dan Al Hakim)
المعنى الإجمالي:
قراءة الفاتحة ركن من أركان الصلاة كما تقدّم ويجب تعلّمها على من أسلم ليأتي بها في صلاته فمن أسلم ولم يجد معلّما أو ضاق عليه الوقت جعل الشارع له الذكر من تسبيح وحمد وتهليل قائما مقام القراءة ليؤدي الصلاة في وقتها ثم يتعلّمها لما يستقبل من الصلوات ولو بالسفر لذلك إذا وجد مؤنته.
Makna Ijmali:
Membaca Al Fatihah merupakan rukun daripada shalat, hal ini sebagaimana yang telah dijelaskan diawal. Dan wajib bagi orang yang baru masuk islam untuk mempelajarinya agar ia dapat mengamalkannya dalam shalat. Jadi barangsiapa yang telah masuk islam, lalu ia tidak mendapati seseorang yang bisa mengajarkannya al Fatihah, atau kesempatan waktu yang terlalu sempit, maka ditetapkanlah kepadanya untuk membaca dzikir, yaitu berupa tasbih, tahmid, dan tahlil sebagai ganti daripada Surat Al Fatihah ketika berdiri, agar supaya ia bisa shalat tepat pada waktunya. Selepas itu barulah ia berkewajiban mempelajari Al Fatihah untuk shalat² yang berikutnya. Meskipun dalam mempelajari Al Fatihah ini mengharuskannya untuk bepergian jauh, hal ini apabila ia memiliki biaya.
فقه الحديث:
من عجز عن قراءة الفاتحة في الصلاة لضيق وقت أو فقد معلّم يأتي بدلها بالأذكار الواردة في الحديث.
Fiqh Hadist:
Barangsiapa yang tidak bisa membaca Surat Al Fatihah untuk shalatnya, karena faktor kesempatan waktu atau tidak adanya seseorang yang bisa mengajarinya, maka sebagai gantinya untuk shalat ialah dzikir² yang telah warid sebagaimana pada Hadist diatas.
📚[Ibanatul Ahkam syarah bulughul maram. Juz. 1/ Hal. 299_300]
![]() |
Ibanatul Ahkam |
![]() |
Ibanatul Ahkam |
➖➖➖➖➖
📚[Kifayatul Akhyar. Juz. 1/ Hal. 105_106]:
قِرَاءَة الْفَاتِحَة وبسم الله الرَّحْمَن الرَّحِيم آيَة مِنْهَا)
من أَرْكَان الصَّلَاة قِرَاءَة الْفَاتِحَة لقَوْله صلى الله عَلَيْهِ وَسلم
(لَا صَلَاة لمن لم يقْرَأ بِفَاتِحَة الْكتاب) وَفِي رِوَايَة
(لَا تجزيء صَلَاة لَا يقْرَأ الرجل فِيهَا بِفَاتِحَة الْكتاب) وَفِي رِوَايَة
(أم الْقُرْآن عوض عَن غَيرهَا وَلَيْسَ غَيرهَا مِنْهَا عوضا) وَورد فِي حَدِيث الْمُسِيء صلَاته أَنه عَلَيْهِ الصَّلَاة وَالسَّلَام قَالَ
(فَكبر ثمَّ اقْرَأ بِأم الْكتاب) وَهَذَا ظَاهر فِي دلَالَة الْوُجُوب قَالَ فِي أصل الرَّوْضَة وبسم الله الرَّحْمَن الرَّحِيم آيَة كَامِلَة من أول الْفَاتِحَة بِلَا خلاف وَحجَّة ذَلِك أَن عَلَيْهِ الصَّلَاة وَالسَّلَام
(عد الفاتحة سبع ايات وعد البسملة اية منها)
➖➖➖➖➖
📚[Kifayatul Akhyar. Juz. 1/ Hal. 107_108]:
فَإِن كَانَ مَعَك قُرْآن فاقرأ وَإِلَّا فاحمد الله تَعَالَى وَهَلله وَكبره) وَالْمعْنَى أَن الْقِرَاءَة بِالْقُرْآنِ أشبه وَاشْتِرَاط سبع آيَات لِأَنَّهَا بدل وَهل يشْتَرط أَن تكون الْآيَات الَّتِي بدل الْفَاتِحَة مُتَوَالِيَات فِيهِ وَجْهَان أصَحهمَا عِنْد الرَّافِعِيّ نعم لِأَن المتوالية أشبه بِالْفَاتِحَةِ وَالأَصَح عِنْد النَّوَوِيّ وَهُوَ الْمَنْصُوص أَن يجوز المتفرقة مَعَ الْقُدْرَة على المتوالية كَمَا فِي قَضَاء رَمَضَان فَإِن عجز أَتَى بِذكر للْحَدِيث
(أَن رجلا جَاءَ إِلَى النَّبِي صلى الله عَلَيْهِ وَسلم فَقَالَ يَا رَسُول الله إِنِّي لَا أَسْتَطِيع أتعلم الْقُرْآن فعلمني مَا يجزيني من الْقُرْآن فَقَالَ سُبْحَانَ الله وَالْحَمْد لله وَلَا إِلَه إِلَّا الله وَالله أكبر وَلَا حول وَلَا قُوَّة إِلَّا بِاللَّه الْعلي الْعَظِيم) وَهل يشْتَرط أَن يَأْتِي بسبعة أَنْوَاع من الذّكر وَجْهَان قَالَ الرَّافِعِيّ أقربهما نعم وَلَا يجوز نقص حُرُوف الْبَدَل عَن حُرُوف الْفَاتِحَة سَوَاء كَانَ الْبَدَل قُرْآنًا أَو غَيره كالأصل وَلَو كَانَ يحسن آيَة من الْفَاتِحَة أَتَى بهَا ويبدل الْبَاقِي إِن أحسن وَإِلَّا كررها وَلَا بُد من مُرَاعَاة التَّرْتِيب فَإِن كَانَت الْآيَة من أول الْفَاتِحَة أَتَى بهَا أَولا ثمَّ أَتَى بِالْبَدَلِ وَإِن كَانَت من آخر الْفَاتِحَة أَتَى بِالْبَدَلِ ثمَّ بِالْآيَةِ فَإِن لم يحسن شَيْئا وقف بِقدر قِرَاءَة الْفَاتِحَة لِأَن قِرَاءَة الْفَاتِحَة وَاجِبَة الْوُقُوف بِقَدرِهَا وَاجِب فَإِذا تعذر أَحدهمَا بَقِي الآخر وَمثله التَّشَهُّد الْأَخير قَالَ ابْن الرّفْعَة وَمثله التَّشَهُّد الأول والقنوت وَقَالَ فِي الاقليد وَلَا يقف وَقْفَة الْقُنُوت لِأَن قِيَامه مَشْرُوع لغيره وَيجْلس فِي التَّشَهُّد الأول لِأَن جُلُوسه مَقْصُود فِي نَفسه وَالله أعلم.
Kifayatul akhyar
![]() |
Kifayatul akhyar |
![]() |
Kifayatul akhyar |
Tidak ada komentar:
Posting Komentar